Information and communication technology (ICT) is ubiquitous and has penetrated various economies and farming included. The advent of ICT has expanded the farming sector evidenced by a whole range of value chains that can be tapped to ameliorate the South African triple challenges of poverty, unemployment and inequality particularly in rural areas.
Through the adoption of the South African anthology of “Walala wasala” translated as “You snooze, you loose”, this study aims to explore the extent of ICT adoption for development of the incubated rural farming cooperatives in Limpopo Province.
Although there are available studies around ICT adoption in farming and cooperatives around the globe, thus far, no commissioned study of this magnitude is available in Limpopo Province on this topic. The contributions of this work will undoubtedly serve as the baseline for subsequent studies.
The study is premised on two theories namely, the Roger’s diffusion of innovation theory and Kurt Lewis’s Change theory. These theories were found relevant and suitable for the study as the former serves as the input and the latter as output.
The study employed mixed research methods. However, given the nature of the study of obtaining an in-depth information from the participants, the qualitative method dominated the counterpart. The study population was obtained from the 2018 list of the 56 incubated farming cooperatives from the Limpopo Economic Development Agency (LEDA). A stratified sampling method comprised of mixed genders from youth and adult farmers was conducted. Due to the Covid 19 protocols, an online semi-structured interviews were conducted. Data was analysed through the five steps of the Atlas. Ti management system. It was through this application that themes were established.
The main findings of the study revealed that technology devices, data internet, airtime are unaffordable; youth are the highest ICT adopters; most adult farmers use experience and indigenous knowledge systems; illiteracy as an obstacle
In conclusion, besides the government programmes of developing cooperatives through incubation in Limpopo Province, not much has been achieved to realise the usefulness of ICT adoption in farming.
Theknolotši ya Tshedimošo le Kgokagano (ICT) e gona mafelong ka moka ebile e tsene ka gare ga makala a go fapafapana a ekonomi go akaretšwa la bolemi. Go fihla ga ICT go katološitše lekala la bolemi leo le bonagalago ka go ba le mehuta ya go fapafapana ya tshedimošo ya malebana le ditšweletšwa tšeo di ka šomišwago go kaonafatša ditlhohlo tše tharo tša Afrika Borwa tša bodiidi, tlhokego ya mešomo mmogo le go se lekalekane kudu ka dinagamagaeng.
Ka go šomiša polelo ya Afrika Borwa ya “Walala wasala” yeo e fetolelwago bjalo ka “Wa robala o a šala”, nyakišišo ye e ikemišeditše go hlahloba bogolo bja go šomišwa ga ICT malebana le tlhabollo ya dikgwebo tša thušo le tlhahlo ya balemi ba dinagamagaeng ka Profenseng ya Limpopo.
Le ge go na le dinyakišišo tše di lego gona tše di akaretšago go šomišwa ga ICT ka go bolemi le ka go dikgwebo tša thušo le tlhahlo ya bolemi lefaseng ka bophara, go fihla gabjale, ga gona nyakišišo yeo e hwetšagalago mabapi le hlogotaba ye ebile ka bogolo bjo ye e dirilwego ka Profenseng ya Limpopo. Diphihlelo tša mošomo wo ntle le pelaelo di tla šoma bjalo ka motheo wa dinyakišišo tše di latelago.
Thuto ye e theilwe godimo ga diteori tše pedi tšeo ka maina e lego teori ya phatlalatšo ya boitlhamelo ya Roger le teori ya phetogo ya Kurt Lewis. Diteori tše di hweditšwe di le maleba ebile di loketše nyakišišo ye ka ge ya pele e šoma bjalo ka maele ao a ka dirišwago gomme ya mafelelo bjalo ka ditšweletšwa tša maele ao.
Nyakišišo ye e šomišitše mekgwa ya nyakišišo ye e kopantšwego. Le ge go le bjalo, ge go lebelelwa mohuta wa nyakišišo ya go hwetša tshedimošo ye e tseneletšego go tšwa go bakgathatema, mokgwa wa go nyaka boleng bja diteng o šomišitšwe kudu go feta wo o mongwe. Palo ya bakgathatema e hweditšwe go tšwa lenaneong la 2018 la dikgwebo tša thušo le tlhahlo ya balemi tše 56 go tšwa go Mokgatlo wa Tlhabollo ya Ekonomi ya Limpopo (LEDA). Mokgwa wa go kgaoganya bakgathatema ka dihlophana tše nnyane wo o akareditšego batho ba bong bja go fapana go tšwa go balemi ba bafsa le ba bagolo o šomišitšwe. Ka lebaka la mananeotshepedišo a Covid-19, go dirilwe dipoledišano tša dipotšišo tšeo di rulaganywago ebile di fanago ka monyetla wa go ka botšišeletša letlakaleng la inthanete. Datha e ile ya sekasekwa ka go šomišwa ga magato a mahlano a lenaneotshepedišo la taolo ya ATLAS.ti. Ke ka tšhomišo ye moo dihlogotaba di ilego tša hlongwa.
Diphetho tše dikgolo tša nyakišišo ye di utolotše gore didirišwa tša theknolotši, datha, phihlelelo ya inthanete le nako ya moyeng ga di fihlelelege ka theko. Bafsa ba palo ye kgolo ke bona ba amogelago ICT gomme bontši bja balemi ba bagolo ba šomiša maitemogelo le ditshepedišo tša tsebo ya setlogo mola go se tsebe go bala le go ngwala go sa dutše e le lepheko.
Ka kakaretšo, ntle le mananeo a mmušo a go hlabolla dikgwebo ka go šomiša mekgatlo ya kabo ya thušo, tlhahlo le didirišwa tša bolemi ka Profenseng ya Limpopo, ga se gwa fihlelelwa mo gontši go lemoga mohola wa go šomišwa ga ICT ka go bolemi. Ditlhohlo tše dintši tšeo di utolotšwego nyakišišong le tšona e be e sa le mapheko malebana le kgonagalo ya gore go ka amogelwa tšhomišo ya theknolotši.
Inligting- en kommunikasietegnologie (IKT) is oral om ons en het verskeie sektore van die ekonomie, insluitende boerdery, binnegedring. Die koms van IKT het die boerderysektor uitgebrei, soos wat blyk uit ’n rits waardekettings wat benut kan word om die drieledige Suid-Afrikaanse uitdagings van armoede, werkloosheid en ongelykheid, veral in landelike gebiede, hok te slaan.
Deur die ingebruikneming van die Suid-Afrikaanse antologie van “Walala wasala”, losweg vertaal as “Gou spring, anders is die geleentheid verby”, het hierdie studie ten doel om te ondersoek wat die omvang van IKT-ingebruikneming vir die ontwikkeling van die ontluikende landboukoöperasies in die Limpopo-provinsie is.
Hoewel daar studies oor IKT-ingebruikneming in boerdery en koöperasies wêreldwyd beskikbaar is, is daar sover geen opdragstudie van hierdie omvang oor hierdie onderwerp beskikbaar in die Limpopoprovinsie nie. Die bydraes van hierdie werk sal ongetwyfeld as die basislyn vir verdere studies dien.
Die studie berus op twee teorieë, naamlik Roger se teorie oor diffusie van innovering, en Kurt Lewis se veranderingsteorie. Daar is bevind dat hierdie teorieë relevant en geskik vir die studie is – eersgenoemde studie dien as die inset en laasgenoemde studie as uitset.
Gemengde navorsingsmetodes is in die studie gebruik. Vanweë die aard van die studie – dat omvattende inligting van die deelnemers bekom word – het die kwalitatiewe metode egter die teenstuk gedomineer. Die studiepopulasie is bekom van die 2018-lys van die 56 ontwikkelde landboukoöperasies van die Limpopo- Ekonomiese Ontwikkelingsagentskap (LEDA). ’n Gestratifiseerde steekproefmetode wat bestaan uit jeugdige en volwasse boere (gemengde geslagte), is gevolg. In ooreenstemming met Covid-19-protokol is halfgestruktureerde onderhoude aanlyn gedoen. Data is ontleed deur die vyf stappe van die ATLAS.ti-bestuurstelsel te volg. Deur hierdie toepassing is temas daargestel.
Die vernaamste bevindings van die studie het onthul dat tegnologiese toestelle, data, internettoegang, en lugtyd onbekostigbaar is. Die jeug is dié IKT-ingebruiknemer met die hoogste telling, en die meeste volwasse boere gebruik ervaring en inheemse kennisstelsels, terwyl ongeletterdheid ’n uitdaging bly.
Ten slotte: afgesien van die regering se programme om koöperasies te ontwikkel deur ontluikende inisiatiewe in die Limpopo-provinsie, is daar nie veel vordering gemaak om die bruikbaarheid van IKT-ingebruikneming in boerdery te laat realiseer nie. Die talle uitdagings wat in hierdie studie uitgewys is, was steeds struikelblokke vir moontlike implementering van tegnologie.
