Spanning stad/land soos vergestalt in die poësie van S.J. Pretorius

Abstract

Spanning tussen stad en platteland is 'n belangrike tema in die oeuvre van S.J. Pretorius. In sy digkuns vergestalt hy en kom die ontwortelde, oorwegend landelike Afrikaanssprekende na die depressie en oorlogsjare aan die woord. Voortdurend word beelde van die "heerlike, gesonde" platteland gevolg deur beelde van die "bedrukkende" stad met al sy sleur en ellendes en die negatiewe uitwerking wat dit op sy inwoners het. As gevolg van die skrille kontraste groei die spanning in intensiteit. Sedert 1953 vind daar 'n mate van houdingsverandering plaas by die sprekers in Pretorius se poesie. Die digter aanvaar in die periode die stad as deel van die Afrikaner se aardse bestel en ontdek die landelike in die stad. vanaf 1963 word nie meer op nostalgiese wyse ge1dealiseer nie, maar word dit gemeld om aan te toon dat die Christelike heilsboodskap hol klink midde die ellende wat in die stad heers.

The tension that exists between country and city is a characteristic theme of the poetry of S.J. Pretorius. In particular, he deals with the "physical-concrete" destiny of the Afrikaans speaking people of the platteland in the city, Johannesburg. Images of a "beautiful and healthy" countryside are contrasted with the "dejected" city, full of tedium and misery. The negative portrayal of the latter serves to heighten the tension between the two. The year 1953 marks a slight change in attitude. From then on the poet accepts the city as part of the Afrikaner identity and strives to find the country within the city. The former is no longer idealized in a nostalgic way. Instead, the poet exposes the hollowness of the Christian promise of salvation in the face of urban poverty and tribulation.